سیاه سرفه چیست؟
سیاه سرفه یا به عبارت دقیقتر “سیاه سرفه دام” یک بیماری عفونی و واگیردار است که در برخی از دامها مشاهده میشود.
این بیماری از طریق یک باکتری به نام “Pasteurella multocida” منتقل میشود.
این باکتری به عنوان یک عامل اصلی عفونتهای تنفسی در دامها شناخته میشود. هم چنین سیاه سرفه دارای علائمی می باشد که شامل موارد زیر می باشد:
۱- سرفه شدید
دام مبتلا به سیاه سرفه معمولاً سرفههای شدید و متوالی دارد.
سرفه میتواند باعث تولید مخاط سیاه و کثیف شود.
۲- تنفس مشکلبار
دامهای مبتلا به سیاه سرفه میتوانند دچار تنگی نفس و مشکل در تنفس شوند.
این ممکن است به علت تراکم مخاط در مجرای تنفسی باشد.
۳- تب
دامهای مبتلا به سیاه سرفه ممکن است تب داشته باشند.
این تب معمولاً به علت واکنش بدن به عفونت و التهاب است.
۴- ضعف عمومی
دامهای مبتلا به سیاه سرفه ممکن است دچار ضعف و کاهش اشتها شوند.
آنها ممکن است از انرژی و قدرت کمتری برخوردار باشند.
سیاه سرفه معمولاً از طریق تماس مستقیم بین دامها منتقل میشود، به خصوص در شرایط تماس نزدیک مانند خرید و فروش دامها، تردد از یک مزرعه به مزرعه دیگر یا همراهی در تراکتورها و وسایل نقلیه دامپزشکی.
علاوه بر این، باکتری Pasteurella multocida میتواند در محیط زندگی دامها به مدت طولانی باقی بماند و به عنوان یک عامل آلودگی واگیردار عمل کند.
در صورت مشاهده علائم سیاه سرفه در دامهای خود، مهم است که به سرعت واحد دامپزشکی محلی یا دامپزشک معالج مراجعه کنید.
آنها میتوانند تشخیص صحیح را برای بیماری قرار دهند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کنند.
همچنین، ایزوله کردن دام مبتلا و بهرهبرداری از اقدامات بهداشتی مناسب میتواند در کنترل گسترش بیماری به سایر دامها موثر باشد.
علائم سیاه سرفه در کودکان کدامند؟
سیاه سرفه در کودکان به عنوان یک عفونت تنفسی ویروسی شناخته میشود و معمولاً با ویروسی به نام Bordetella pertussis عفونت میشود.
علائم سیاه سرفه در کودکان به وضوح مشخص است که شامل موارد زیر می باشد:
۱- سرفه شدید
سرفه شدید و متوالی به عنوان علامت اصلی سیاه سرفه در کودکان مشاهده میشود.
سرفه میتواند طولانی و شدید باشد و در بعضی موارد، با سرفههای مکرر و بدون استراحت به وجود میآید.
سرفهها ممکن است تا حدی شدید باشند که منجر به استفراغ یا استفراغ ویژهای که به نظر میرسد وجود دارد، شود.
۲- نفسگیری
در برخی از موارد، سرفه شدید و پیاپی میتواند به نفسگیری منجر شود.
کودکان ممکن است برای لحظات کوتاهی نفس بگیرند و در نهایت با ورم چهره و لبهای آبیرنگ به نظر برسند.
این وضعیت نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
۳- صداهای خاص
سرفه سیاه سرفه در کودکان ممکن است با صداهای خاص همراه باشد.
مثلاً در هنگام سرفه، کودک میتواند صدای “ووو” یا “هوهو” را بدانجاه کند.
۴- استفراغ
سرفه شدید ممکن است منجر به استفراغ شود، به طوری که بعد از سرفه، کودک بالا بیاورد و مقداری مخاط یا خون را استفراغ کند.
۵- تنفس سریع
کودکان مبتلا به سیاه سرفه ممکن است در طول دورههای سرفه، تنفس سریع داشته باشند و نفسهای کوتاه و سریعی بگیرند.
به علت شدت سرفه و نفسگیری در سیاه سرفه، کودکان کوچکتر و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند میتوانند بیشترین خطر را تجربه کنند.
در صورت مشاهده هرگونه علامت سیاه سرفه در کودکان، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق قرار داده شود و در صورت لزوم، درمان مناسب صورت گیرد.
عامل سیاه سرفه و علت بیماری سياه سرفه چیست؟
هملن طور که گفته شد عامل سیاه سرفه، یک باکتری به نام Bordetella pertussis است که باعث بیماری سیاه سرفه میشود.
این باکتری از طریق تنفس ترشحات زخمزده تنفسی به دیگران منتقل میشود. علت بیماری سیاه سرفه در واقع عفونت با این باکتری است.
مکانیسم بیماری سیاه سرفه به این صورت است که باکتری Bordetella pertussis وارد ریهها و مجاری تنفسی میشود و باعث ایجاد التهاب در این مناطق میشود. این التهاب باعث میشود مجاری تنفسی تنگ شوند و تولید مخاط افزایش یابد.
سرفه شدید کودک یا بزرگسال مبتلا، واکنشی به تلاش بدن برای پاکسازی مجاری هوایی از مخاط است که باعث ترشحات و تبعاتی مانند استفراغ یا نفسگیری میشود.
سیاه سرفه مخصوصاً برای کودکان کوچک و نوزادان خطرناک است، زیرا ممکن است به سختی تنفس کنند و نیاز به مراقبتهای پزشکی فوری داشته باشند.
برای جلوگیری از انتشار بیماری سیاه سرفه، واکسیناسیون همهگیر در جامعه اهمیت دارد، به ویژه برای کودکان کوچک که از طریق برنامههای روزانه واکسیناسیون، به مرور زمان محافظت میشوند.
و اما این بیماری به طور کلی دارای سه مرحله می باشد که این سه مرحله به شرح زیر می باشد:
۱- مرحله کاتارال
اولین مرحله در بیماری سیاه سرفه که در حدود یک الی دو هفته طول می کشد که در ابتدا علائمی مشابه سرماخوردگی را در فرد ایجاد می کند که این علائم شامل آبریزش بینی، تب، سرفه های بسیار خفیف می باشد که البته در نوزاد این موارد می تواند شدید باشد و با توجه به این که از سیستم ایمنی کم تری برخوردار هستند و ممکن است احساس وقفه در قفسه ی سینه هم داشته باشند که حالت خفگی به آن ها دست می دهد.
توحه داشته باشید که این مرحله در افراد بسیار مسری خواهد بود و به سرعت به افراد نزدیک دیگر سرایت خواهد کرد.
۲- مرحله پراکزیسمال
مرحله دوم عفونت محسوب می شود که این مرحله هم کمی طولانی است به این معنی که در حدود دو هفته تا چند ماه می تواند ادامه دار باشد و با حملات شدید سرفه کاملا مشخص می شود.
ایجاد سرفه های شدید به صورت حمله ای از علائم بیماری محسوب می شود. سرفه ها در لین بیماری صدایی خاصی دارند و پس از اتمام سرفه فرد ممکن است دچار استفراغ شود و در این بین احساس خستگی نیز به فرد دست دهد.
این مرحله در واقع مرحله ای سخت و اوج بیماری محسوب می شود که فرد حتما باید زیر نظر پزشک و تحت مراقبت باشد و تمام داروهای تجویز شده را به طور مرتب مصرف کند تا این مرحله بدون ایجاد آسیب بیش تر طی شود.
۳- مرحله نقاهت
و در نهایت مرحله ی نقاهت ایجاد می شود که در این مرحله دفعات سرفه کم تر است و حملات سرفه ای کاهش می یابد و فرد متوجه می شود که مرحله ی نقاهت آغاز شده است و لازم است بدانید که این مرحله هم تا چند هفته طول می کشد و پس از آن فرد به طور کامل درمان خواهد شد.
سیاه سرفه ممکن است داخل منزل هم درمان شود اما در مواقع شدید احتیاج به بستری شدن می باشد به خصوص در سنین پایین و حتی نوزادان که در نوزادان این بیماری به شکل های دیگری از جمله ذات الریه و آپنه ظاهر می شود و بستری شدن نوزاد بسیار ضروری است.
این بیماری در گذشته بسیار رواج داشته است اما امروزه با وجود واکسن و تزریق به ندرت فرد دچار می شود و حتی اگر هم مبتلا شود به صورت خفیف خواهد بود اما تزریق واکسن بسیار ضروری است تا از مبتلا شدن جلوگیری و پیشگیری شود.
دلیل وجود آن ها در نوزادان هم مربدط به تزریق نکردن واکسن سیاه سرفه است که اگر در زمان معین این تزریق صورت نگیرد و نوزاد دچار شود در برخی مواقع ممکن است اتفاق ناگواری رخ دهد و نوزاد از دست رود.
در تزریق انواع واکسن های مهم به نوزادان توجهات لازم را داشته باشید تا ویروس های خطرناک راهی برای ورود نداشته باشند و نوزاد در سلامت کامل قرار بگیرد.
هم چنین در این دوره ی بیماری انجام آزمایشات جهت تعیین وضعیت فعلی از اهنیت بالایی برخوردار می باشد.
آزمایش تشخیص سیاه سرفه چیست؟
آزمایش تشخیص سیاه سرفه معمولاً از طریق بررسی نمونههایی از تنفس ترشحات مثل بلغم (مخاط) انجام میشود.
این آزمایش به منظور تشخیص و شناسایی باکتری یا دیگر عواملی که ممکن است باعث عفونت تنفسی سیاه سرفه شوند، انجام میشود.
یکی از روشهای معمول برای تشخیص سیاه سرفه استفاده از آزمایش PCR (پلیمراز زنجیرهای) است.
در این آزمایش، نمونههایی از ترشحات تنفسی، مانند بلغم، گرفته میشود و سپس از طریق تکنیک PCR، کمیت های کوچکی از DNA باکتری Bordetella pertussis که در ترشحات وجود دارد، تکثیر و شناسایی میشود.
علاوه بر آزمایش PCR، آزمایشهای دیگری نیز ممکن است در تشخیص سیاه سرفه مورد استفاده قرار بگیرند، از جمله آزمایش های سرولوژیک مانند ELISA و آزمایش کشت باکتری.
هر یک از این روشها میتواند به پزشک کمک کند تا تشخیص صحیحی در مورد وجود باکتری Bordetella pertussis یا عوامل دیگر در بدن فرد بدهد و از طریق آن، تشخیص سیاه سرفه را تأیید یا رد کند.